Publicystyka literacka, eseje; wydawnictwo MUZA, Warszawa 2021 r., 333 s.
Po pierwsze cudownie wydana książka. Gdy ją odpakowywałam miałam wrażenie, że dostałam kasetę VHS zapakowaną w folię. Genialny pomysł! W środku jeszcze ciekawiej: czarne strony z opublikowanymi zdjęciami, a na białych tekst. Po lewej stronie, w dolnym rogu każdej z nich zostały umieszczone rysunki przycisków cofania, stopu, pauzy, play, nagrywania i przewijania do przodu. Na startowej rozkładówce każdego rozdziału Wojciech Przylipiak zamieścił propozycję, które możemy: posłuchać, obejrzeć i przeczytać.
W trakcie czytania przeniosłam się w czasie do lat 90. To niesamowite jaka przemiana nastąpiła w tych latach, autor nazwał je epoką transformacji. Skupił się na opisaniu i przekazaniu panujących wtedy obyczajów, popkulturze i ludziach. Aż trudno w to uwierzyć jak to wszystko się zmieniło. Do szaroburej Polski dotarł w końcu kolor i powiew nowoczesności.
Na koncertach tłumy, w które prezenter rzucał kasetami VHS, to dopiero była gratka - zdobyć taką. Wersje pirackie wiodły prym bardzo długo. Nawet na świetlicach komendy policji oglądano przegrywane filmy, aby bratać społeczeństwo. Otwierały się wypożyczalnie kaset. W bibliotekach również było można je wypożyczyć, co więcej panie na zamówienie przegrywały płyty z muzyką na kasety magnetofonowe, to dopiero był czad :) Pojawiły się anteny satelitarne, dzięki którym był łatwiejszy dostęp do programów zagranicznych. W Polsce powoli rozwijała się telewizja i pierwsze programy telewizyjne, które prowadził np. Jurek Owsiak - Róbta co chceta czy Wojciech Cejrowski - Kwadrans WC. A pamiętacie pierwsze teleturnieje? Koło Fortuny, Idź na całość i Zonka, który czaił się w którejś z bramek?
Reklama - ta machina w ostatniej dekadzie XX wieku, nabierała dopiero rozpędu, a pytanie jak reklamować, aby osiągnąć planowany skutek niejednemu spędzało sen z powiek. Chwytliwe hasło reklamowe i znana osobowość, która zachwala produkt to najczęstszy z wyborów producentów reklam. Oprócz telewizji, kaset i odtwarzaczy, pojawiały się pierwsze telefony komórkowe. Posiadanie takiego telefonu było oznaką bogactwa, luksusu.
Dzięki wywiadom, przeprowadzonym przez Wojciecha Przylipiaka, mamy świetnie ukazane przejście od "mieloniaka" do Maca. Jak wielki franczyzobiorca z zagranicy wchodzi i podbija polski rynek. Ludzie byli zachwyceni stylem i smakiem amerykańskich burgerów, tak unikalnych u nas. Dzieci i młodzież najbardziej. Powoli zaczęły upadać budki przyuliczne, bo nie było na nie popytu. Ciekawie jest to przedstawione od strony kogoś kto tam pracował i piął się po szczeblach kariery. Dzisiejsze dzieci już raczej nie pamiętają ulicznych sprzedawców i bazarków. Ludzie coraz częściej zaczęli ich omijać, aby kupować w supermarketach. Zmieniła się również moda. Młodzi chcieli jak najbardziej ukazać przynależność do danej subkultury. W końcu były dostępne różne ciuchy z zagranicy. Przede wszystkim były kolorowe. Biznes erotyczny i ezoteryczny rozkwitł. Poprzez kiepską służbę zdrowia, długi czas oczekiwania na wizytę oraz brak prywatnych przychodni, społeczeństwo szukało pomocy u bioenergoterapeutów czy w hipnozie u Anatolija Kaszpirowskiego. Pamiętacie Zbyszka Nowaka i ręce, które leczą przez telewizję??
Oprócz tego znajdziecie w książce przegląd różnorodnych styli muzycznych, zespołów i koncertów na których szalało się do upadłego. Boom na komiksy, gazety młodzieżowe czy fantastykę. A pierwsze komputery? Wraz z nimi salony gier czy Game Boy'e, a na końcu kafejki internetowe.
Podsumowując bardzo miła podróż do przeszłości. Polecam gorąco, co nieco warto pokazać dzisiejszej młodzieży. Może wtedy zaczęli by doceniać ten ogrom możliwości, który mają teraz. Bardzo pouczające i oparte na faktach historie lat 90.
Po zeszłorocznej książce Czas wolny w PRL oraz po tej pozycji Sex, Disco i kasety VHS. Polska lat 90., z niecierpliwością czekam na kolejną książkę Pana Wojtka Przylipiaka.
Wydawnictwu MUZA bardzo dziękuję za egzemplarz.
